بلندگوها چگونه کار می کنند؟ 

بلندگو ابزاری است که وظیفه برای تبدیل سیگنال های الکترونیکی به صورت قابل شنیدار را به عهده دارد. در اغلب بلندگوها اجزایی مانند Driver ها (در این مورد صحبت خواهیم کرد) درون  Enclosure(محیطی بسته مانند جعبه ) جاسازی شده اند که این مسئله علاوه بر حمل و نقل آسان سبب می شود اجزای مختلف به طور هماهنگ با یکدیگر کار کرده و صدای مطلوبی را تولید کنند.Enclosure  ها معمولا از چوب یا یک جامد ساخته می شوند تا به طور موثری نوسان Driver ها را بگیرند . درعین حال طراحی   Enclosure در چگونگی تولید صدا نقش به سزایی دارد . Enclosure Sealed رایج ترین نوع   Enclosure است که در آن  به اصطلاح هوا راه فراری ندارد .  به این معنی که امواج پیش رونده از جعبه به سمت اتاق خارج شده و امواج پس رونده به داخل جعبه هدایت می شوند .  به همین دلیل واز آنجا که هوا راه فراری ندارد ، فشارهوای درونی دائما در حال تغییر است . بنابراین هنگامی که Driver به داخل حرکت می کند فشار زیاد می شود و برعکس . این تغییرات ، اختلاف فشاری را میان هوای داخل و خارج جعبه ایجاد می کنند . Enclosure ها انواع دیگری نیز دارند که بررسی آن ها خارج از حوصله بحث ما است.

اما منظور از Driver چیست؟

 Driver ها واحد های تولید امواج صوتی هستند که دایره ای شکل طراحی شده اند و بسیاری از مردم به اشتباه آن ها را بلندگو می نامند .

بخش بزرگی از ساختمان یک Driver  را دیافراگم مخروطی شکل قابل انعطاف تشکیل داده که از جنس کاغذ ، پلاستیک یا فلز ساخته می شود. در زیر و مرکز این دیافراگم سیم پیچ و هسته آهنی وجود دارد که Voice coil نام دارد . در زیر این سیم پیچ نیز یک آهنربای دائمی قرار گرفته است . هنگامی که ایمپالس های الکتریکی از Amplifier (تقویت کننده) به سیم پیچ می رسند ، یک آهنربای غیر دائمی به وجود می آید که بسته به قطب های ایجاد شده ، نسبت به آهنربای دائمی واکنش می دهد . نتیجه این واکنش ها و تغییر مداوم قطب مثبت و منفی توسط  Amplifier  حرکت دیافراگم به سمت بالا و پایین را به همراه دارد. این نوسانات امواج صوتی را پدید می آورند و گوش انسان بسته به فرکانس و دامنه این امواج ، اصوات متفاوت را می شنود.

به این بلندگوها  Dynamic Speakers گفته می شود . از نظر ساختمان بلندگوهای دیگری ( Electrostatic Speakers  و Planar-magnetic Speakers  ) نیز وجود دارند که از قیمت بالاتری برخوردار ند. این بلندگوها کاربردهای خاصی را هدف قرار داده اند که البته در سینماهای خانگی چندان مورد استفاده قرار نمی گیرند.

انواع Driver ها

با وجود این که Driver  ها از نظر ساختمان مشابه یکدیگرهستند ، اما ابعاد و توان آن ها محدوده وسیعی را شامل می شود .Woofer ها،  Tweeter ها و  Midrange ها از اصلی ترین انواع Driver  ها هستند. Woofer ها بزرگ ترین نوع Driver   ها هستند و وظیفه تولید اصوات با فرکانس کم (کمتراز200هرتز) را بر عهده دارند . Tweeter ها کمی کوچک تر هستند و بالاترین فرکانس ها (بالای 2000هرتز )و Midrange ها محدوده میانی فرکانس ها (بین 200تا2000هرتز) را تولید می کنند.

منظور از  2-way  و  3-way چیست؟

 خیلی ساده است ! اگر بلندگویی دارای دو Driver   باشد 2-way  (دومسیر) و اگر دارای سه Driver   (Woofer ، Tweeter و Midrange ) باشد 3-way نامیده می شود ، اما مزیت این نوع بلندگوها در چیست؟ در بلندگوهای 2-way یا 3-way وظایف تقسیم می شوند وهر Driver اصوات با فرکانس مخصوص به خود را تولید می کند . به عنوان مثال اصوات با فرکانس بالا مانند صدای سنج نیاز به بلندگویی دارند که دیافراگم Driver آن به سرعت حرکت کند یا صدای گیتار به یک بلندگوی بزرگ با قابلیت جابه جایی حجم هوا نیاز دارد. بنابراین بلندگوی 2-way یا 3-way نسبت به یک بلندگوی معمولی کیفیت پخش بالاتری دارد. بد نیست بدانید در بلندگوهای 2-way و3-way واحدی به نام Crossover وظیفه جدا کردن سیگنال دریافتی از Amplifier  و ارسال آن به  Driver های مورد نظر را برعهده دارد . به عنوان مثال Crossover 2.0 Khz فرکانس های بیشتراز دو کیلوهرتز را به Tweeter و فرکانس های کمتر از آن را به Woofer ارسال می کند .

خصوصیات مختلف بلندگوها

توان خروجی

برای آگاهی از خروجی نسبتا حقیقی یک بلندگو، به توان RMS آن دقت کنید . سایر مقادیر مانند توان PMPO جنبه تبلیغاتی دارد و به معنی حداکثر میزان خروجی در بهترین شرایط است . مقدار توان مورد نیاز نیز به کاربرد شما و اندازه اتاق بستگی دارد.

میزان حساسیت

منظور از میزان حساسیت(Sensitivity) توانایی پخش صدا توسط بلندگو در حجم های بالاتر، بدون نیاز به توان بیشتر از گیرنده است . در واقع هر چه میزان حساسیت بیشتر باشد ، می توان با توان معین (در مقایسه با مدلی که حساسیت کمتری دارد) به حجم صدای بیشتری دست پیدا کرد . به عنوان مثال یک بلندگو با حساسیت 99db/1w/1m نسبت به بلندگوی دیگر با حساسیت 96db/1w/1m  صدای بلندتری دارد . در عین حال به وسیله این خصوصیت می توان به تفاوت عملکرد بلندگو های مختلف (مانند اعوجاج ) در حجم های بالاتر پی برد.

محدوده فرکانسی

این خصوصیت بیانگر محدوده فرکانسی است که بلندگو توانایی تولید آن را دارد و با واحد هرتز بیان می شود. حداکثر محدوده فرکانسی در اغلب بلندگوهابیست کیلوهرتزاست و بهتر است بیشتر در مورد حد پایین این محدوده فرکانسی تحقیق کنید. به عنوان مثال این مقدار در بلندگوهای گران قیمت بیست هرتز است (گوش انسان توانایی شنیدن صداهای بافرکانس پایین تر از این مقدار را ندارد).

حفاظت مغناطیسي

بعضی از بلندگوها دارای قابلیت حفاظت مغناطیسی( Magnetic Shielding ) هستند . به این معنی که میدان مغناطیسی تولید شده توسط آهن ربای Driver ها روی دستگاه های جانبی اثر کمتری می گذارد . این مسئله زمانی اهمیت پیدا می کند که می خواهید بلندگوها راکنار نمایشگر سیستم خود قرار دهید.

مکان قرار گیری اجزای مختلف بلندگوها

ابتدا لازم است شناختی در مورد اجزای تشکیل دهنده یک سیستم صوتی ساده مانند سیستم صوتی 1/5 کانال داشته باشیم . به طور کلی یک بلندگوی 1/5 کانال از شش بلندگو تشکیل شده است که هر کدام عملکرد خاصی دارد و در مکان مشخصی قرار می گیرد این شش بلندگو شامل یک بلندگوی مرکزی ( Center ) ، دو بلندگوی چپ و راست جلویی ، دو بلندگوی فراگیر ( Surround ) و یک Subwoofer می شود . در این میان بلندگوی مرکزی بیشترین سهم تولید صدا را به خود اختصاص داده است . بلندگوهای چپ و راست جلویی علاوه بر کمک به بلندگوی مرکزی ، Bass کمی نیز تولید می کنند. بلندگوهای فراگیر به منظور فضاسازی و ایجاد صدای سه بعدی مورد استفاده قرارمی گیرند. وظیفه  Subwoofer نیز تولید صدای بم (به میزان بیشتر نسبت به سایر بلندگوها ) است.

اما قبل از خرید بلندگوی مورد نظر خود باید به این موضوع توجه داشته باشید که قرار است بلندگوها در چه مکان هایی از اتاق قرار بگیرند . ممکن است این مسئله به نظر شما چندان مهم نباشد ، اما بد نیست بدانید که بهترین نتیجه زمانی به دست می آید که بلندگوها در اطراف شنونده قرار بگیرند. یعنی سه بلندگو در جلو (چپ ، مرکز و راست) ، دو Tweeter  در طرفین شنونده که باید همسطح با گوش او تنظیم شده باشند و یک Subwoofer در گوشه اتاق (  Subwoofer  می تواند نزدیک بلندگوی جلو چپ یا راست نیز قرار بگیرد ) واقع شده اند. 

به این ترتیب متوجه خواهید شد که اتاق شما شرایط مورد نیازبرای بلندگوی چند کاناله را دارد.

نتیجه گیری

. همان طور که همیشه گفته ایم تعیین بودجه نقش مهمی را در انتخاب یک کالای دیجیتال ایفا می کند . البته کالای گران تر همیشه بهتر نیست و با بررسی خصوصیات آن کالا و تطابق آن با نیازهای خود به بهترین انتخاب دست پیدا خواهید کرد. به عنوان مثال این که اجزای یک بلندگو چه تعداد باشد ( دو بلندگو ، دوبلندگو با یک Subwoofer ، بلندگوی1/5کانال ، بلندگوی 1/6 کانال ) به نوع کاربرد شما بستگی دارد. آیا می خواهید به موسیقی گوش کنید یا این که بلندگوها را برای سینمای خانگی خود در نظر گرفته اید ؟ اگر به موسیقی با کیفیت  CDگوش می کنید دو بلندگو یا دو بلندگو با یک Subwoofer نیاز شما را برآورده می سازند. اگر اهل برنامه های تلویزیونی و فیلم هستید ، بلندگوی 1/5 کانال را پیشنهاد می کنیم . به این ترتیب گفتار و افکت های صوتی به خوبی پخش می شوند.